Androgeny to hormony, które kontrolują proces dojrzewania płciowego. Wpływają one również na libido, wygląd skóry oraz płodność. Ich nadmiar może być więc przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Zobacz, co może spowodować i jak możemy zbadać poziom androgenów w organizmie!
- Hormony androgenowe – jakie pełnią funkcje?
- Androgeny badania – kiedy warto wykonać?
- Androgeny – poziom
- Przyczyny hiperandrogenizmu u kobiet
- Leczenie nadmiaru androgenów
Hormony androgenowe – jakie pełnią funkcje?
Androgeny to grupa hormonów płciowych. U mężczyzn są one wytwarzane w komórkach Leydiga znajdujących się w jądrach oraz w korze nadnerczy. W przypadku kobiet ich produkcja ma miejsce w jajnikach i korze nadnerczy.
Wyróżnia się w sumie cztery hormony androgenowe:
• Androstendion – jest on produkowany w nadnerczach. Jest on prekursorem innych hormonów – może zostać przekształcony w testosteron lub estrogen.
• Testosteron – jest on nazywany najważniejszym androgenem. U mężczyzn odpowiada on m.in. za produkcję spermy, rozwój narządów płciowych, poziom libido oraz rozkład tkanki tłuszczowej. W przypadku kobiet jego zadaniem jest wytworzenie łożyska podczas ciąży oraz metabolizm tkanki kostnej. Jego nadmiar może doprowadzić także do wykształcenia się “bardziej męskich” cech, takich jak rozwój męskiego typu owłosienia.
• Dihydrotestosteron – jest to androgen regulujący popęd płciowy oraz owłosienie, a u mężczyzn odpowiada on także za formowanie się męskich narządów płciowych w życiu płodowym.
• Dehydroepiandrostendion – jest on wytwarzany z cholesterolu. Naukowcy wciąż starają się ustalić jego funkcje w organizmie.
Androgeny badania – kiedy warto wykonać?
Poziom androgenów w organizmie możemy sprawdzić poprzez badanie krwi. Jest to wskazane w przypadku:
• Guzów jąder
• Hipogonadyzmu (nadwrażliwości) u mężczyzn
• Nieregularnych miesiączek
• Niepłodności
• Nadmiernego owłosienia u kobiet
• Obniżonego popędu płciowego
• Guza wirylizującego
W przypadku kobiet niezwykle ważne jest, aby badanie androgenów wykonać między 4 a 10 dniem cyklu miesiączkowego.
Androgeny – poziom
Poziom androgenów we krwi pacjenta powinien wynosić:
• 0,69-2,77 nmol/l u kobiet, 7,6-34 nmol/l u mężczyzn w przypadku testosteronu
• 0,16–1,10 ng/ml dla mężczyzn i 0,06 -0,2 ng/ml dla kobiet w przypadku dihydrotestosteronu
• 2,7-5,8 u kobiet, 2,7-5,8 nmol/l u mężczyzn w przypadku androstendionu
• 5,2-25,3 nmol/l u kobiet, 13,8-27,7 nmol/l u mężczyzn w przypadku dehydroepiandrostendionu
Zbyt wysoki poziom androgenów to hiperandrogenizm.
Przyczyny hiperandrogenizmu u kobiet
Hiperandrogenizm spowodowany jest zbyt dużą produkcją androgenów. U kobiet przyczyną tego stanu najczęściej jest PCOS, czyli zespół policystycznych jajników. Powodować mogą go także problemy z nadnerczami, guzy jajnika oraz choroby endokrynologiczne.
Leczenie nadmiaru androgenów
Leczenie hiperandrogenizmu zależne jest od jego przyczyny. Jednak niemal w każdym przypadku stosowane są następujące formy terapii:
• Leczenie hormonalne
• Ograniczenie ilości węglowodanów i cukrów w diecie (szczególnie w przypadku zdiagnozowania insulinooporności)
• Regularna aktywność fizyczna (przynajmniej 3 razy w tygodniu po 30 minut)
• Unikanie sytuacji stresowych
Stosowane jest także leczenie objawowe w zależności od symptomów, które wystąpiły u pacjenta. Może to być m.in. usuwanie nadmiernego owłosienia czy leczenie dermatologiczne.