Przy niedoborach kwasu foliowego mózg i rdzeń kręgowy dziecka mogą nie rozwijać się prawidłowo. Chociaż witamina jest tak istotna, nie wszyscy zwracają uwagę na odpowiednią jej suplementację: dawkę i formę. Kwas foliowy – 8 faktów, które powinnaś wiedzieć o tej witaminie po poronieniu i na etapie starań o dziecko.
- Kwas foliowy – jego wpływ na rozwój dziecka w pierwszych tygodniach ciąży
- Niedobory kwasu foliowego – jego wpływ na dziecko
- Niedobory kwasu foliowego – groźne także dla przyszłej mamy
- Aktywna forma kwasu foliowego
- Kwas foliowy – suplementacja na etapie planowania ciąży
- Dieta w ciąży – nie rezygnuj z produktów bogatych w kwas foliowy
- Czynniki, które niszczą kwas foliowy
- Niezdrowy tryb życia i jego wpływ na wchłanianie kwasu foliowego
1. Kwas foliowy wpływa m.in. na rozwój mózgu dziecka
Kwas foliowy swoją rolę odgrywa już w pierwszych tygodniach ciąży – to właśnie wtedy u malucha kształtuje się cewa nerwowa, rozwijająca się później w mózg i rdzeń kręgowy. Dostarczenie organizmowi dziecka odpowiedniej ilości kwasu foliowego na tym etapie umożliwia więc jego odpowiedni wzrost.
Kwas foliowy słusznie nazywa się więc „witaminą życia”. Odpowiada bowiem za rozwój każdej komórki organizmu, produkcję czerwonych krwinek i bezpośrednio wpływa na kształtowanie organów człowieka. Szczególnie ważny jest więc w życiu płodowym, kiedy Twoje dziecko rozwija się bardzo intensywnie.
2. Niedobory kwasu foliowego mogą powodować np. rozszczep kręgosłupa
Kwas foliowy wpływa na prawidłową syntezę DNA i RNA, a niedobór tej witaminy zwiększa ryzyko pojawienia się m.in. rozszczepu kręgosłupa, bezmózgowia czy przepukliny w okolicy głowy. Zbyt mała ilość kwasu foliowego może wpływać też na niższą masę urodzeniową noworodka [1].
Niedobory kwasu foliowego mogą poważnie zaszkodzić więc dziecku w Twoim łonie, zwiększając ryzyko błędów w kodzie genetycznym i niedożywienia komórek całego ciała.
3. Niedobory kwasu foliowego – groźne także dla przyszłej mamy
Mogą powodować u Ciebie przede wszystkim anemię megaloblastyczną, która polega na nieprawidłowym transportowaniu tlenu przez czerwone krwinki. Niedostateczna ilość „witaminy życia” w organizmie to również ciągłe zmęczenie, drażliwość, kłopoty z pamięcią, większe ryzyko pojawienia się nowotworów czy zaburzenia trawienia.
Niedobory kwasu foliowego podwyższają także ilość homocysteiny, która może zwiększać ryzyko pojawienia się nieprawidłowości w ciąży oraz m.in. zawału czy miażdżycy.
Wszystkie te schorzenia mogą bezpośrednio wpływać na dziecko, które nosisz pod sercem, a także na ogólne samopoczucie w czasie ciąży.
Zobacz też: Niepokojące objawy w ciąży – na co uważać? [INFOGRAFIKA]
4. Czasami lepiej wybrać aktywną formę kwasu foliowego
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zwraca uwagę, że u kobiet z polimorfizmem genu MTHFR bardziej skuteczna jest suplementacja aktywnym kwasem foliowym w porównaniu ze zwykłym [2].
Badanie genu MTHFR dobrze jest zatem wykonać przed zajściem w ciążę, by wiedzieć, którą formę kwasu foliowego lepiej przyswaja organizm. Na podstawie wyniku testu i innych badań (poziomu kwasu foliowego) lekarz dobierze odpowiednią suplementację – formę i dawkę.
Sprawdź też: Badanie MTHFR – przebieg, wskazania, wynik
5. Kwas foliowy – suplementację najlepiej zacząć już w czasie planowania ciąży
Lekarze zalecają rozpocząć suplementację kwasem foliowym ok. 3 miesiące przed planowanym zajściem w ciążę. Dzięki temu można mieć pewność, że „witamina życia” zostanie dostarczona dziecku od pierwszych dni życia płodowego.
Formę i dawkę powinien dobrać lekarz na podstawie wywiadu (więcej kwasu foliowego potrzebują np. kobiety karmiące piersią) i wyników badań, jeśli zostały wykonane.
6. Dieta w ciąży – nie rezygnuj z produktów bogatych w kwas foliowy
Mimo tego, że kwas foliowy z pożywienia nie wchłania się w całości, nie warto rezygnować z produktów w niego bogatych. Są one bowiem po prostu zdrowe, a dieta przyszłej mamy powinna być jak najbardziej urozmaicona.
W diecie nie powinno więc zabraknąć zielonych warzyw (sałata, brokuły, szpinak, brukselka), pomidorów, buraków, jajek, pszenicy, pomarańczy, awokado. Pamiętaj też o warzywach strączkowych (groch, fasola) oraz produktach pełnoziarnistych (pieczywo, makarony, płatki).
7. Wysoka temperatura, światło czy siekanie mogą zniszczyć kwas foliowy
Warto zdawać sobie sprawę, że „witaminę życia” niszczą m.in. wysoka temperatura, światło czy nadmierna obróbka (np. zbyt drobne siekanie). Straty na skutek takich procesów mogą wynosić nawet 50-80%! [3]
Dobrze jest więc przetwarzać produkty bogate w kwas foliowy w jak najmniejszym stopniu, a warzywa spożywać najlepiej na surowo, pod postacią sałatek. Nie mogą one być jednak pozostawione na słońcu – dobrze sprawdzą się zamykane pojemniki, w których możesz przechowywać już zrobione dania.
Jeśli przed jedzeniem warzywa czy inne produkty muszą być ugotowane, najlepszym sposobem jest gotowanie krótkie i w małej ilości wody. Taką wodę można potem wykorzystać, wlewając do zupy lub robiąc na jej bazie sos.
8. Niezdrowy tryb życia obniża wchłanianie kwasu foliowego
Kwas foliowy może wchłaniać się słabiej m.in. u osób palących papierosy. Obniżenie przyswajania tej witaminy może być spowodowane także alkoholem, tabletkami antykoncepcyjnymi czy innymi lekami [4].
Zobacz również: Sposoby na ciążę po poronieniu
Źródła:
[1] H. Czeczot, Kwas foliowy w fizjologii i patologii, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2008, 62.[2] D. Bomba-Opoń, L. Hirnle, J. Kalinka, A. Seremak-Mrozikiewicz, Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2017, tom 2, nr 5.
[3] E. Cieślik, A. Kościej, Kwas foliowy – występowanie i znaczenie, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2012, 93 (1).
[4] E. Cieślik, A. Gębusia, Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym, „HYGEIA public health” 2011, 46 (4).
autor: Agnieszka
zdjęcie: silviarita/pixabay.com
Ten artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.