Konflikt serologiczny może pojawić się w momencie, gdy kobieta ma krew z czynnikiem Rh-, natomiast mężczyzna – Rh+. W bardzo rzadkich przypadkach stanowi to przyczyny poronienia, dlatego na początku ciąży najlepiej wykonać badanie określające Rh. Ryzyko pojawienia się konfliktu serologicznego zostanie wtedy zminimalizowane.
- Konflikt serologiczny – na czym polega?
- Konflikt serologiczny – kiedy do niego dochodzi?
- Konflikt serologiczny – zapobieganie
- Konflikt serologiczny – gdy do niego dojdzie
Konflikt serologiczny – na czym polega?
Jeśli dziecko odziedziczy po mężczyźnie krew Rh+, a przyszła mama posiada czynnik Rh-, może dojść do konfliktu serologicznego. Jest to związane z tym, że każdy człowiek ma jedną z 4 grup krwi: A, B, AB lub 0, a krew charakteryzuje się dodatkowo czynnikiem Rh+ (ok. 80-85% populacji) lub Rh- (ok. 15-20% populacji). Rh zależne jest od obecności na powierzchni erytrocytów antygenu D lub ich braku.
Konflikt serologiczny polega na wykryciu przez organizm matki antygenu D z krwi dziecka, który staje się dla niego w pewnym sensie „intruzem”. Powstają przeciwciała, które mają na celu przeniknięcie przez łożysko i zniszczenie czerwonych krwinek dziecka.
Konflikt serologiczny – kiedy do niego dochodzi?
Aby doszło do konfliktu serologicznego, organizm matki musi przyjąć minimum 0,2 ml krwi dziecka. W pierwszej ciąży (jeżeli przebiega ona prawidłowo) dochodzi do tego dopiero w czasie porodu (również przy pomocy cesarskiego cięcia), a przeciwciała wytwarzają się właśnie wtedy. Są również zbyt słabe, żeby spowodować jakiekolwiek nieprawidłowości. Zagrożeniem mogą być w kolejnej ciąży, ponieważ stają się wtedy silniejsze.
Przeniknięcie krwi dziecka, a więc i konflikt serologiczny, mogą być spowodowane także przez m.in. odklejenie się łożyska, krwotoki czy zabiegi wewnątrzmaciczne.
Konflikt serologiczny – zapobieganie
Obecnie problemy związane z konfliktem serologicznym (np. obumarcie płodu) są bardzo rzadkie, ponieważ medycyna dobrze radzi sobie z leczeniem tego schorzenia. Najważniejsza jest jednak profilaktyka, czyli niedopuszczenie do powstania konfliktu serologicznego. W tym celu każda ciężarna powinna zrealizować oznaczenie Rh – do 12. tygodnia ciąży. Gdy okaże się, że jej krew posiada czynnik Rh-, diagnostykę rozszerza się o analizę poziomu przeciwciał.
Przy Rh- kobiecie podaje się również specjalny zastrzyk z immunoglobuliną anty D, czyli naturalnym produktem z krwi. Niszczy on wszystkie krwinki dziecka, które przedostały się do jej organizmu, a więc uniemożliwia utworzenie przeciwciał. Zastrzyk może być podany 2 razy: w 28. tygodniu ciąży i po porodzie lub tylko po narodzinach dziecka. W Polsce stosuje się zazwyczaj ten drugi sposób.
Konflikt serologiczny – gdy do niego dojdzie
Jeśli w krwi ciężarnej obecne są przeciwciała przeciwko czerwonym krwinkom jej dziecka, ich poziom kontroluje się dodatkowo w 28., 32. i 36. tygodniu. Co więcej, co 2-3 tygodnie lekarz przeprowadza USG, dzięki któremu sprawdza, czy dziecko rozwija się prawidłowo. Przy niskiej wartości przeciwciał żadna interwencja najczęściej nie jest konieczna, przy bardzo wysokiej – ciąża może zostać zakończona wcześniej, a krew u dziecka poddana transfuzji.
Zobacz też:
Dotychczas głównie stosowano profilaktykę poporodową, bo śródciążowa była dostępna wyłącznie odpłatnie. Od początku roku natomiast zastrzyk stosowany w 28 tc. w placówkach NFZ jest refundowany – warto o tym pamiętać!
Słyszałam, że w przypadku tej refundacji niekiedy odmawia się wypisywania recept niektórym pacjentkom…. Jak to w końcu jest? Czy lekarz w ogóle może odmówić?
Tylko w ściśle określonych przypadkach, i musi w jasny sposób wyjaśnić, dlaczego to robi – oraz zaznaczyć to w dokumentacji medycznej. Lekarz jest źródłem informacji pacjentki, ale ona ma swoje prawa, i każdorazowo muszą być one zachowane.
Zgadzam się z powyższym. Warto zapoznać się ze swoimi prawami. Np. na takiej stronie jak http://www.konfliktserologiczny.pl