Poronienie jest jednym z najtrudniejszych doświadczeń, jakie mogą spotkać rodziców.
Zarówno matka, jak i ojciec przeżywają je w odmienny sposób, ale ich emocje są równie ważne. Zrozumienie, jak kobiety i mężczyźni przeżywają żałobę w różny sposób, jest kluczowe, by właściwie dostosować wsparcie do ich indywidualnych potrzeb.
Spis treści
Żałoba po poronieniu – jakie są różnice pomiędzy kobietą a mężczyzną?
Emocje kobiety po poronieniu
Poronienie to strata, która dotyka zarówno ciała, jak i psychiki kobiety, co sprawia, że jej doświadczenie może być wyjątkowo intensywne.
- Kobiety często doświadczają głębokiego smutku, poczucia winy, fizycznego bólu oraz zmian wynikających z gwałtownego przerwania ciąży.
- Ważną rolę w tych emocjach odgrywają zmiany hormonalne, które dodatkowo nasilają uczucie żałoby. Nagły spadek poziomu hormonów, takich jak progesteron i estrogen, które były odpowiedzialne za podtrzymywanie ciąży, może pogłębić depresję, lęki i poczucie bezradności. Dla wielu kobiet więź z dzieckiem rozpoczyna się już w momencie, gdy dowiadują się o ciąży, co sprawia, że strata dotyka zarówno ich planów na przyszłość, jak i emocjonalnych relacji z dzieckiem.
Emocje mężczyzny po poronieniu
Mężczyźni również przeżywają stratę, choć ich sposób radzenia sobie z bólem bywa inny.
- Ojcowie często skupiają się na wsparciu swojej partnerki, starając się zachować „silną” postawę, tłumiąc jednocześnie swoje własne emocje.
- Często czują się odpowiedzialni za praktyczne aspekty, takie jak np. obowiązki domowe, praca itp. Nie oznacza to jednak, że ich ból jest mniejszy – ojcowie także mogą cierpieć z powodu utraty nadziei i marzeń związanych z przyszłością ich dziecka.
Jak okazać wsparcie kobiecie po poronieniu?
1. Akceptuj wszystkie emocje i wspieraj rozmowę
Matka może doświadczać całego wachlarza emocji – smutku, gniewu, poczucia winy, a czasem obojętności. To naturalne, że potrzebuje przestrzeni, aby przeżywać swoje uczucia bez osądów. Najważniejsze, aby być przy niej i okazać gotowość do słuchania. Zamiast dawać szybkie rady, lepiej powiedzieć: „Jestem tu dla ciebie. Gdy będziesz gotowa, porozmawiamy”.
2. Pomoc fizyczna i praktyczna
Kobieta po poronieniu zmaga się nie tylko z emocjonalnym, ale także fizycznym bólem. Może potrzebować wsparcia w codziennych czynnościach. Oferowanie praktycznej pomocy, np. gotowania, sprzątania czy załatwienia formalności, może odciążyć ją w trudnych chwilach. Ważne jest, aby pytać o konkretne rzeczy: „Czy mogę ci w czymś pomóc dzisiaj? Może zrobić zakupy lub zająć się dziećmi?”.
3. Szanuj jej proces żałoby
Żałoba każdej osoby jest inna. Dla niektórych matek proces ten może być krótki, dla innych – długi i pełen trudnych momentów. Warto unikać presji na szybki powrót do „normalności”. Frazy typu: „Potrzebujesz tyle czasu, ile to dla ciebie konieczne. Jestem tutaj, żeby cię wspierać” mogą przynieść ulgę i zrozumienie.
4. Uznaj znaczenie straty
Niezależnie od tego, na jakim etapie ciąży doszło do poronienia, strata dla matki może być ogromna. Nawet jeśli inne osoby minimalizują wagę wydarzenia, rodzice często mają głęboką więź z dzieckiem już od pierwszych dni ciąży. Słowa typu: „To była dla ciebie ogromna strata, jestem z tobą” pokazują, że ból matki jest realny i ważny.
Jak okazać wsparcie ojcu po poronieniu?
1. Pytaj o jego emocje
Mężczyźni często ukrywają swoje uczucia, próbując być „silnym” wsparciem dla partnerki. Ważne jest, aby pytać ojca bezpośrednio, jak się czuje. Proste pytania, takie jak: „Jak się czujesz?” lub „Czy chciałbyś o tym porozmawiać?” mogą dać mu przestrzeń do wyrażenia swoich emocji, co często jest im potrzebne, choć nie mówią o tym otwarcie.
2. Pozwól mu na własny sposób radzenia sobie z żałobą
Społeczne oczekiwania wobec mężczyzn często zmuszają ich do tłumienia emocji i skupienia się na praktycznych aspektach sytuacji. Jednak każdy ojciec również ma prawo przeżywać stratę. Ważne jest, aby nie wymagać od niego, by zawsze był „silny”. Można powiedzieć: „Nie musisz być teraz silny. Masz prawo czuć smutek i ból”.
3. Wsparcie w codziennych obowiązkach
Ojciec, podobnie jak matka, może czuć się przytłoczony codziennymi obowiązkami w trudnym czasie żałoby. Możesz zaoferować pomoc w zwykłych zadaniach, takich jak organizacja domu, sprzątanie, gotowanie czy załatwienie spraw rodzinnych. To może dać mu chwilę wytchnienia i pozwolić skupić się na sobie i partnerce. Takie wsparcie odciąża i pozwala ojcu poczuć, że nie jest sam w tej trudnej sytuacji.
4. Daj mu czas
Ojciec także potrzebuje czasu, aby przeżyć żałobę. Niezależnie od tego, jak radzi sobie z bólem i emocjami na zewnątrz, jego przeżycia są prawdziwe i wymagają przestrzeni. Ważne jest, aby nie wywierać presji na szybki powrót do normalności i dać mu czas na przejście przez proces żałoby.
Czego nie mówić po poronieniu i jakich zachowań unikać?
1. „Przynajmniej możesz mieć inne dzieci”
Takie stwierdzenie, mimo dobrych intencji, sugeruje, że dziecko można zastąpić. Dla rodziców każda strata, niezależnie od etapu ciąży, jest bolesna i unikalna. Zamiast tego: „To musiało być dla ciebie bardzo trudne. Jestem tutaj, żeby cię wspierać”.
2. „To się zdarza”
Sugerowanie, że poronienie jest czymś „zwyczajnym” może sprawić, że rodzice poczują się zbagatelizowani. Dla każdego z nich to wyjątkowe, bolesne doświadczenie. Zamiast tego: „Nie potrafię wyobrazić sobie, co czujesz, ale jestem tutaj, aby cię wysłuchać”.
3. „Może tak miało być”
Sugerowanie, że poronienie było częścią jakiegoś większego planu, może wywołać dodatkowy ból i frustrację. Zamiast tego warto wyrazić empatię i wsparcie bez prób wyjaśniania przyczyn: Zamiast tego: „To, co przeżywacie, jest niesprawiedliwe. Jestem tu dla was”.
4. Unikanie tematu
Często osoby bliskie unikają rozmowy o poronieniu, obawiając się „przypomnienia” o stracie. Jednak dla rodziców ważne jest, aby móc mówić o swoim dziecku i uczuciach. Unikanie tematu może sprawić, że poczują się jeszcze bardziej osamotnieni. Zamiast tego: „Jeśli chcesz o tym porozmawiać, jestem tutaj, aby cię wysłuchać”.
Wsparcie po poronieniu wymaga szczególnej delikatności i empatii, dostosowanej do indywidualnych potrzeb zarówno matki, jak i ojca. Każde z nich przeżywa stratę na swój sposób – inaczej wyraża emocje i inaczej radzi sobie z żałobą, ale oba te doświadczenia są równie ważne.
Kluczowe jest zrozumienie, że żałoba nie ma jednego słusznego tempa, a wsparcie bliskich polega na obecności, słuchaniu i dawaniu przestrzeni na przeżywanie bólu w sposób, który odpowiada każdemu z rodziców. To czas, w którym wspólnota, delikatność i cierpliwość mogą pomóc w procesie zdrowienia.
Autorka: Paulina Bieleń-Paluchiewicz – Psycholożka, Specjalistka w opiece okołoporodowej, Poradnia Dobry Psycholog Katowice